De nachtmerrie begon toen een recruiter Hean benaderde met een mooi aanbod. Hij zou als tolk in de Thaise visserij kunnen gaan werken – Hean sprak als Cambodjaan namelijk ook vloeiend Thais. Hij zou er een riant salaris voor krijgen.
Ook andere mannen uit zijn dorp hadden een mooi aanbod gekregen van de recruiter. Samen met zijn dorpsgenoten reisde hij naar Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja, om de reisdocumenten in orde te maken. Veel van de mannen hadden schulden. Met deze nieuwe baan hoopten ze die te kunnen aflossen. “Het leven op het Cambodjaanse platteland is zwaar,” vertelt Hean. “Ik dacht dat deze baan in Thailand een uitweg kon bieden uit de problemen.”
Maar dat viel tegen. Het leven op zee was onnoemelijk zwaar. Hean en de andere arbeiders kregen ’s nachts maar een paar uur slaap en nauwelijks te eten. Bovendien was Hean vrijwel constant zeeziek.
De kapitein nam al snel alle paspoorten van de arbeiders in beslag. Toen drong het echt tot ze door: ze zaten vast. Gevangen op zee. Ondanks het gebrek aan voedsel, de lange werkdagen en fysieke mishandeling was Hean vastbesloten: hij gaf de hoop niet op, hij moest deze hel overleven.
Op een nacht – inmiddels zaten ze al ruim een jaar gevangen op zee – lag de vissersboot aan een kade. In het holst van de nacht kregen Hean en de andere vissers het voor elkaar om te ontsnappen. Gelukkig kwamen ze een hulpvaardige automobilist tegen, die hen naar het dichtstbijzijnde treinstation bracht.
Op het station vroeg de Thaise politie naar hun paspoorten, maar die waren nog steeds in handen van de mensenhandelaren. Voor 1000 baht (Thaise munteenheid) wilde de politie hen wel naar de grens met Cambodja brengen.
Hean was dankbaar dat hij veilig en levend terugkeerde in Cambodja. Maar zijn zorgen waren niet voorbij. Nog steeds had hij geen geld om zijn familie te onderhouden.
“Ik heb mijn familie niet meteen gebeld,” herinnert hij zich. “Ik aarzelde om hen te vertellen over alles wat ik had meegemaakt. Ik liep vele nachten naar huis en dacht na over wat ik ze te eten moest geven.”
Foto: Hean met zijn familie in Cambodja
Dankzij de samenwerking tussen de Cambodjaanse politie en IJM Cambodja werd Hean bij thuiskomst geholpen met kleding en voedsel. “IJM Cambodja zorgde samen met de hulporganisatie Ratanak International voor herstel en traumazorg voor Hean en de andere survivors,” zegt social worker Kakada Kim.
De mannen die met Hean optrokken, beschuldigden hem ervan betrokken te zijn bij de rekrutering. "Mijn bedoeling was om deze mannen de kans te geven meer te verdienen,” legt Hean uit. “Ik wist niet dat het een valstrik was.” Na overleg met de andere arbeiders besloten de mannen geen zaak tegen Hean aan te spannen, omdat ze begrepen dat hij ook was misleid en evengoed slachtoffer was van mensenhandel.
Met de ontsnapping was het trauma voor Hean niet ten einde. Hij werd dagelijks gekweld door schuldgevoelens, voelde zich waardeloos en gaf zichzelf de schuld van de vreselijke tijden die zijn medevissers hadden doorstaan.
Hij besloot deel te nemen aan een programma van IJM’s Local Survivor Network, dat hielp hem om innerlijk te genezen. “Ik hervond mijn zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde,” zegt hij.
Het programma verbeterde ook Heans communicatie en relatie met zijn vrouw en andere mensen in zijn nabije omgeving. Hij kon nu open en eerlijk zijn verhaal delen en andere survivors bemoedigen.
Samnang Tep, die survivors begeleidt bij IJM Cambodja, vertelt: "Het Local Survivor Network heeft Hean geïnspireerd om te strijden tegen mensenhandel en dwangarbeid in lokale gemeenschappen. In zijn vrije tijd geeft hij voorlichting aan mensen die plannen hebben om in het buitenland te gaan werken, om te voorkomen dat ze in handen vallen van mensenhandelaren. Survivors als Hean zijn belangrijke partners voor ons in de strijd tegen moderne slavernij.”
Hean is dankbaar voor het eenvoudige leven dat hij nu leidt met zijn gezin. Hij zorgt voor zijn vrouw, hun tweejarige zoon en onderhoudt een moestuin en vee in zijn achtertuin - genoeg om zijn gezin mee te voeden.
“Ik wil rustig leven en voldoende middelen hebben om mijn gezin te onderhouden. Daarnaast wil ik een verschil maken in de samenleving,” besluit Hean. Momenteel helpt IJM Cambodja hem om een zaak aan te spannen tegen de recruiter die Hean en de andere arbeiders heeft misleid.
*Hean heet in werkelijkheid anders. Vanwege zijn veiligheid gebruiken we een pseudoniem.