“Ik zag een heleboel buitenlanders die online naar mijn lichaam keken. Ze kwamen uit allerlei landen: Amerika, Europa… Ze waren allemaal wit.” Dat vertelde de Filipijnse Cassie op 29 april in een uitzending van EenVandaag. Als meisje van 12 (!) werd zij misbruikt voor livestreams.
Deze vorm van moderne slavernij is sterk in opkomst: ”long distance kindermisbruik”. Het is net zo gruwelijk als de naam doet vermoeden. Mannen uit rijke landen als Nederland betalen geld om te zien hoe een kind aan de andere kant van de wereld live misbruikt wordt.
Alleen al in 2022 werden naar schatting een half miljoen Filipijnse kinderen op deze wijze misbruikt. “Voor 25 euro heb je een liveshow en voor iets meer geld kun je dan ook nog precies aanwijzingen geven wat er met het kind moet gebeuren,” zei Linda van den Oever, landelijk officier kinderporno en kindersekstoerisme, in EenVandaag.
Zij is niet de enige die zich grote zorgen maakt. Ook de Verenigde Naties slaan alarm. Ze constateren dat (online)kinderuitbuiting sinds corona enorm is gegroeid. Op 30 juli, de Werelddag tegen Mensenhandel, vragen ze speciaal aandacht voor kinderen die uitgebuit worden .
Op 1 juli vierden we nog de afschaffing van de slavernij. Op 1 juli 1863 schafte Nederland, als een van de laatste landen van Europa, de slavernij af in zijn koloniën. Formeel dan. Oude machtsstructuren zijn gewoon in stand gebleven.
Nog steeds menen we recht te hebben op hulpbronnen in een ver buitenland. De productie van kleding besteden we uit aan arbeiders in Zuid-Azië. Kobalt voor onze laptops en telefoons wordt gewonnen door kinderen in Congolese mijnen. Geregeld storten er mijnen in, waarbij kinderen levend begraven worden. “Onze kinderen sterven als honden,” zei een Congolese moeder. Ook bij onlinekindermisbruik speelt een gigantisch machtsverschil. Westerse mensen met geld (en dus macht) gebruiken hun macht om Aziatische kinderen te misbruiken.
Volgens Siddarth Kara , die als econoom onderzoek doet naar moderne slavernij, kun je slavernij vergelijken met een virus. Het past zich aan en muteert zich. Om (net als elk virus) te blijven voortbestaan in weerwil van onze pogingen en de vaccinatieprogramma’s om het uit te roeien. Daarmee is het in zekere zin gevaarlijker en schadelijker dan ooit. Kara: “Het blijft bestaan onder een laag papierwerk dat verkondigt dat de slavernij is afgeschaft en de menselijke waardigheid in de wereldeconomie wordt gehandhaafd.”
Het is tijd voor verzet, in het klein en in het groot. De Europese Raad heeft 24 mei een wet aangenomen die grote bedrijven verantwoordelijk houdt voor uitbuiting in hun productieketens, de zogenaamde ‘antiwegkijkwet’. Bij nationale overheden ligt er veel vrijheid hoe ze die wet invullen. Zo kan Nederland de uitzonderingen weglaten die nu in de richtlijn gelden voor de financiële sector.
Het Europees Parlement stemde woensdag in een eindstemming in met de antiwegkijkwet. Grote bedrijven in de Europese Unie gaat Brussel verplichten misstanden in de productie te rapporteren.
Ook de rol van het individu mag niet onderschat worden. Spreek over hedendaagse slavernij, deel verhalen, schrijf erover! Op die manier kun je een beweging op gang brengen. Net zoals de monnik Telemachus dat deed in de vierde eeuw. Hij sprak zich uit tegen gladiatorengevechten in Rome, waar tot slaaf gemaakten en gevangenen met wilde dieren vochten. De jonge monnik liep mee met de 80.000 mensen die het Colosseum binnenstroomden. Op het moment dat de slachting begon, stond hij op en riep: “Stop, stop, stop! In de naam van Christus: Stop!” Hij bleef deze woorden herhalen. Zo daalde hij de tribune af, dwars door de menigte.
Eerst werd hij uitgelachen. Daarna volgde woede, het publiek gooide stenen naar hem. Uiteindelijk begonnen twee gladiatoren op hem in te hakken met zwaarden. Toen de woede bekoeld was, lag de monnik dood op de grond – midden in de arena. De menigte werd stil. Daarna begonnen mensen het stadion te verlaten. Eerst een enkeling, daarna meerderen en ten slotte iedereen. Zwijgend. Dit betekende het einde van de gladiatorengevechten .
Wanneer staan wij op en roepen ‘stop’ bij de barbaarse praktijken van moderne slavernij?
Dit artikel is geschreven door Gertjan de Jong van IJM Nederland en verscheen eerder als opiniestuk in het Reformatorisch Dagblad van 26 juli 2024.