Een rechtbank in Kenia heeft een politieagent veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf voor het doodschieten van een onschuldige man, de 33-jarige Kingori Kanyi. De familie van Kanyi, die samen met IJM Kenia acht jaar lang streed voor gerechtigheid, reageerde opgelucht op de uitspraak.

De rechtbank oordeelde dat de dader buitensporig geweld gebruikte en tegen politieorders inging. IJM-advocaat Edward Mbanya, die de familie van het slachtoffer vertegenwoordigde, zei dat de agent onrechtmatig handelde en in strijd met zijn politietraining, de Service Standing Orders en de National Police Service Act.

Het proces begon al in 2015. De aanklager had toen een aanklacht wegens moord ingediend tegen de dader. In zijn vonnis van 30 november 2023 verlaagde de rechter de aanklacht echter tot doodslag, omdat hij vond dat de aanklager niet kon bewijzen dat de moord op Kanyi met voorbedachte rade was gepleegd. 

Twee weken voor de aanval, in de nacht van 22 februari, had een politieagent Kanyi in een plaatselijke bar ontmoet en geëist dat Kanyi een biertje voor hem kocht. Kanyi weigerde en ze kregen ruzie.

Twee weken later ging deze agent samen met drie andere agenten naar het huis van Kanyi, dat op steenworp afstand van het politiebureau lag. Ze beweerden dat ze kwamen om Kanyi te arresteren, maar in plaats daarvan doodden ze hem met een beroep op zelfverdediging.

De dood van Kanyi vond plaats in de nacht van 7 maart 2015. Die nacht brak de dader, vergezeld door zijn drie collega's, om ongeveer 3:00 uur de deur van zijn huis open en beval hem naar buiten te komen. Uit bewijsmateriaal blijkt dat toen Kanyi naar buiten kwam met zijn handen in de lucht, waarna hij tweemaal in de borst werd geschoten. Kanyi's lichaam werd de volgende ochtend gevonden in een koffieplantage. 

Gelukkig kwam dit onrecht in beeld bij de Independent Policing Oversight Authority (IPOA), dat onderzoek doet naar politiegeweld. Zij stelden vast dat de dader, in een poging om de misdaad te verdoezelen, vals bewijsmateriaal had neergelegd. De dader en zijn collega's beweerden dat Kanyi de dader had aangevallen met een machete.

Toen IJM Kenia hoorde van het onrecht dat Kanyi was aangedaan, begon een team van advocaten samen te werken met de aanklager om gerechtigheid te zoeken voor de familie. IJM-therapeuten boden begeleiding aan de familie, waaronder zijn bejaarde ouders en zijn jonge vrouw, die met twee jonge peuters achterbleef. 

In zijn vonnis was de rechter het eens met de beweringen van IJM dat het ongepast was om Kanyi's huis te bestormen zonder arrestatiebevel en dat ’s nachts te doen voor een misdaad die twee weken eerder gepleegd zou zijn. De rechter beaamde dat de agent had gelogen dat Kanyi gewapend was en voegde eraan toe dat de agent zijn leven had moeten redden in plaats van het te nemen.

“Er was geen sprake van een dringende noodzaak om hem om middernacht te arresteren voor een eenvoudige aanval. Ik vind de omstandigheden van deze zaak zodanig dat het gebruikte geweld buitensporig en ongepast was," zei de rechter. Maar hij voegde er ook aan toe dat niet bewezen kon worden dat er sprake was van moord met voorbedachte rade.

De veroordeling van de agent is een belangrijke mijlpaal in de strijd tegen politiegeweld en machtsmisbruik in Kenia. Het bevestigt opnieuw dat niemand boven de wet staat, ook niet degenen aan wie de handhaving van de wet is toevertrouwd. Het vonnis biedt troost en helpt de familie in het proces van rouwverwerking.