KENIA, NAIROBI – Een Keniaanse politieagent die in 2018 een burger vermoordde, is door de rechtbank aansprakelijk gesteld voor deze misdaad. Voor IJM is dit een nieuwe mijlpaal in de strijd tegen politiemoorden in het Oost-Afrikaanse land.

Op 20 november 2018 schoot een politieagent een onschuldige man genaamd Cornelius dood in een appartement. Om zijn acties te rechtvaardigen, zei de agent tegen nieuwsgierige buren die afkwamen op de geweerschoten dat Cornelius een beruchte overvaller was. Er vond geen gedegen onderzoek plaats en de agent bedacht ter plekke een plan om de moord te verdoezelen.

De agent vertelde de buren dat Cornelius, toen 26, hem had bedreigd met een mes, een hamer en een pistool. Ook vertelde hij hen dat Cornelius weigerde zich over te geven toen hem daarom werd gevraagd.

Deze claims kloppen echter niet. Het Independent Policing Oversight Authority (IPOA), dat sterfgevallen en ernstige verwondingen als gevolg van politieoptreden onderzoekt, nam de zaak op zich. Al snel signaleerde het IPOA gaten in het politierapport.

IJM-ondersteuning

In april 2021 verwees het IPOA de zaak door naar International Justice Mission. IJM's team van advocaten begon onmiddellijk met het openbaar ministerie samen

te werken om de waarheid te achterhalen. Een gerechtelijk onderzoek werd geopend om de omstandigheden die tot de dood van Cornelius hadden geleid vast te stellen.

Een ander team met counselors begon het gezin psychosociale ondersteuning te bieden om hen te helpen het incident te verwerken en hen voor te bereiden om te getuigen in het gerechtelijk onderzoek.

Op 26 juli 2022, bijna vier jaar na het verschrikkelijke incident, oordeelde de rechtbank dat de officier aansprakelijk was en dat hij moest worden berecht voor moord. Het gerechtelijk onderzoek oordeelde dat de agent buitensporig geweld gebruikte, Cornelius van achteren neerschoot en daarna heeft geprobeerd de misdaad te verhullen.

Een paar dagen voor de schietpartij was het gezin van Cornelius verhuisd. Op de avond van de schietpartij was Cornelius naar de verjaardag van een vriend gegaan. Hij verliet het feest, dronken, om drie uur 's nachts. Onder invloed van de alcohol ging hij zijn voormalige huis binnen. Hij ging het huis binnen via het keukenraam, zoals zijn gewoonte was wanneer hij na uren thuis kwam zonder reservesleutel. Toen hij binnenkwam, trok hij zijn jas en schoenen uit en ging zitten, tot grote verbazing van de nieuwe eigenaren, die vervolgens de politie belden met de mededeling dat er in hun huis was ingebroken.

Drie agenten, van wie er één de dader was, waren snel ter plaatse, met de uiteindelijke dood van Cornelius tot gevolg. Volgens de Keniaanse wet is een politieagent verplicht om altijd te proberen geweldloze middelen te gebruiken en geweld kan alleen worden ingezet wanneer niet-gewelddadige middelen niet effectief

zijn. De magistraat zei dat er geen twijfel over bestond dat de officier op Cornelius schoot, ‘iemand die niet kon vechten vanwege zijn dronkenschap’.

Voor IJM betekent dit een nieuwe mijlpaal in de strijd tegen politiegeweld in Kenia. Door gewelddadige politieagenten ter verantwoording te roepen, gaat het rechtssysteem steeds meer functioneren zoals het bedoeld is: om mensen in armoede en kwetsbare situaties te beschermen.