Vrouwen en kinderen lopen de komende weken een groter risico slachtoffer te worden van mensenhandel omdat hun inkomsten opraken. Daarvoor waarschuwt International Justice Mission (IJM).

Het inkomen en spaargeld van veel vluchtelingen begint op te raken, terwijl velen niet weten dat ze een beschermende status hebben die hen recht geeft op werk, gezondheidszorg en financiële steun binnen Europa. Zo vormen ze een gemakkelijk doelwit voor mensenhandelaren. Er moet dringend worden ingegrepen voor het te laat is, waarschuwt IJM.

“We moeten de vluchtelingen bereiken voordat de mensenhandelaren dat doen,” zegt Shawn Kohl, directeur van IJM Centraal- en Oost-Europa. “Nu het spaargeld begint op te raken en vrouwen hun inkomstenbronnen verliezen, bevinden we ons in een kritieke periode waarin we de kans hebben om op te treden. Het is van vitaal belang dat we nu investeren in de bescherming van vluchtelingen, zodat we in de komende maanden geen aanzienlijke toename van het aantal gevallen van mensenhandel zien.”

Volgens de VN verandert de ontheemding van miljoenen Oekraïners ‘in een mensenhandelcrisis’. Sinds het begin van de oorlog zijn veel vluchtelingen wanhopig op zoek naar onderdak, vervoer en werk, terwijl ze reizen door gebieden reizen waar mensenhandelaren actief zijn. Die criminele netwerken zijn daar al vele jaren actief, maar kunnen nu veel meer slachtoffers maken.

IJM-medewerkers ontmoeten veel vluchtelingen die lijden aan extreme trauma's. Dit geldt vooral voor de mensen die recenter zijn gevlucht, zij hebben langere tijd doorgebracht in en nabij het oorlogsgeweld. Vaak zijn ze gedesoriënteerd en kwetsbaarder voor rekrutering door mensenhandelaren.

Mensenhandelaren gebruiken verschillende tactieken om kwetsbare personen te rekruteren. Zo doen ze valse werkaanbiedingen via social media of misleiden ze vluchtelingen door te doen of ze een romantische relatie met hen aangaan. Eenmaal geronseld, worden slachtoffers vaak over de grens gebracht voor uitbuiting in West-Europa, waaronder Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, waar ze seksueel worden uitgebuit of worden gedwongen tot arbeidsuitbuiting.

IJM heeft de Britse politie in meerdere gevallen ondersteund om slachtoffers van mensenhandel uit Oekraïense grensgebieden in veiligheid te brengen. IJM vraagt nu om meer van zulke steun voor vroegtijdige interventie om ervoor te zorgen dat vluchtelingen niet in handen vallen van mensenhandelaren. Bij IJM Nederland zal op korte termijn een human trafficking specialist gaan werken, die in samenwerking met Europese IJM-collega’s en de politie mensenhandel tussen Oost-Europa en Nederland zal bestrijden.

Sinds het begin van de crisis werkt IJM samen met de autoriteiten, opvangcentra en vrijwilligersgroepen in Roemenië om mensenhandel tegen te gaan. Dat doen we door hulpverleners en autoriteiten te trainen om mensenhandel te herkennen en te bestrijden, noodhulp te geven en vluchtelingen te begeleiden naar veilige opvangplekken. In heel Europa moet nu op grotere schaal soortgelijke actie worden ondernomen om te voorkomen dat mensenhandelaren nieuwe slachtoffers werven.

“Het is essentieel dat we nu in actie komen om vluchtelingen te beschermen tegen mensenhandel,” zegt Caroly Houmes, directeur van IJM Nederland. “IJM staat al sinds het begin van de crisis aan de Oekraïense grens en daarbuiten. We moeten hierin blijven investeren, nu de nood aan het veranderen is en zo veel vluchtelingen gevaar lopen. De afgelopen twee jaar heeft IJM met succes samengewerkt met autoriteiten in Europa om mensenhandel te voorkomen, slachtoffers in veiligheid te brengen en daders ter verantwoording te roepen. De bescherming moet nu in heel Europa worden opgeschaald om ervoor te zorgen dat we mensenhandelaren een stap voor blijven. Het is belangrijk om te investeren in middelen en capaciteit bij lokale autoriteiten, opvangplekken en ngo's.”