Duizenden mensen zitten opgesloten in compounds in Zuidoost-Azië, waar ze rijke mensen - vaak uit westerse landen - moeten verleiden om te investeren in nep-cryptomunten. Dat doen ze via social media en datingsapps. Werkweigeraars riskeren eenzame opsluiting, uithongering of marteling.

Alleen al in Cambodja zitten naar schatting duizenden of zelfs honderdduizend mensen op deze manier gevangen in streng bewaakte compounds. Deze vorm van slavernij rukt op in Cambodja, maar ook in omliggende landen als Laos en Myanmar.

De arbeiders worden gelokt door frauduleuze recruiters, die hen een mooie baan beloven in de online marketing. Eenmaal op de plek van bestemming worden hun paspoorten, telefoons en bankpassen afgepakt. Vervolgens moeten ze zo'n zestien uur per dag mensen online gaan oplichten. Vooral rijke mensen uit westerse landen zijn daarbij het mikpunt, zij worden in totaal voor vele miljarden opgelicht. De compounds zijn grotendeels in handen van de georganiseerde misdaad.

Lindsey Kennedy, onderzoeker voor de ngo Global Initiative Against Transnational Organized crime, zei erover in Het Financieele Dagblad: “Vooralsnog kunnen deze gangs gewoon hun gang gaan. Het is verbijsterend dat een reactie vanuit westerse landen uitblijft. Terwijl daar de meeste mensen worden opgelicht door cyberslaven. En het gaat in totaal om vele miljarden.”

Gavesh* uit Sri Lanka kwam in deze nachtmerrie terecht. Hij dacht aan de slag te gaan als ‘Data Entry Operator’ in Thailand, maar werd tegen zijn wil naar een compound in Myanmar vervoerd. Hij vertelt: “Onze teamleider dwong ons valse profielen aan te maken op Facebook, Instagram, Twitter en LinkedIn, gebruik makend van modellen van Instagram. Er was een vast script. Dat schreef voor hoe ik mensen uit bijvoorbeeld de VS, Japan of Taiwan moest lokken en zorgen dat ze verliefd op mij werden. Nadat ik hun vertrouwen had gewonnen, introduceerde ik een cryptocurrency-platform zodat ze veel geld konden verdienen. Maar het waren allemaal leugens.”

“Ik walgde van het oplichten van mensen, maar had geen keus en vreesde voor mijn leven. Om de compound stonden muren van 3,5 meter hoog met prikkeldraad. De plaats werd streng bewaakt door gewapende mannen. Vluchten was geen optie. Dat zou zeker je dood betekenen.”

Arbeiders hebben in de compounds te maken met geweld, marteling en zelfs moord. Gavesh: “Wie werkt weigert, wordt mishandeld en gemarteld, soms met de dood tot gevolg. Ik werd een keer geslagen door de teamleider omdat ik mijn targets niet haalde. Een Indiase collega werd voor straf naar de ‘watergevangenis’ gestuurd. Bij terugkomst kon hij nauwelijks praten of lopen.” (Lees hier het complete verhaal van Gavesh: https://www.ijmnl.org/stories/....)

International Justice Mission (IJM) zet zich in om deze vorm van slavernij te bestrijden. “We werken er, in samenwerking met lokale autoriteiten, aan dat mensen bevrijd worden uit deze compounds en hulp krijgen,” zegt Gertjan de Jong van IJM Nederland. “Zo kon Gavesh met hulp van IJM en de Internationale Organisatie voor Migratie terugkeren naar zijn familie in Sri Lanka.”

Maar om cyberslavernij echt uit te roeien, is er meer nodig, zegt De Jong. “Werken aan een goed functionerend rechtssysteem is cruciaal. Daarom investeert IJM veel in zaken tegen mensenhandelaren. Afgelopen tijd stond IJM drie mannen bij in een zaak tegen rekruiters die hen hadden verhandeld naar Cambodja voor cyberslavernij. Deze mensenhandelaren werd onlangs veroordeeld tot drie tot vier jaar gevangenisstraf.”

*Om veiligheidsredenen gebruiken we een pseudoniem.