Eve* en Olga*, twee vrouwen uit Oekraïne, werden bedrogen en uitgebuit in Roemenië door dezelfde dader, een vrouw die zich aanvankelijk voordeed als vriendin.

Eve (33) en Olga (40) wonen in Oekraïne. Een land waar oorlog woedt en de economie instabiel is - de perfecte omstandigheden voor mensenhandelaren om toe te slaan.

Eve vertrouwde haar buurvrouw, Alla* (56). Ze was altijd vriendelijk. Dus toen Alla haar vroeg om haar te helpen wat zakken met kleding elders in Oekraïne te brengen, aarzelde ze niet. Ze ging mee. Maar Alla maakte misbruik van dat vertrouwen. Tegen haar wil reed Alla Eve de grens over naar Roemenië en bracht haar naar een onbekend appartement.

“Ik raakte in paniek,” vertelt Eve. “Ik vroeg: ‘Waar gaan we heen?’ Ze zei: ‘Ga rustig zitten. Wees stil. Je zult het snel zien.’ In Roemenië gingen we een appartement binnen en ze begon me te commanderen en onbeschoft te praten.”

Ook Olga had aanvankelijk een positieve indruk van Alla. Daar begon Alla een praatje met haar. Ze raakten bevriend. Alla bood Olga zelfs aan om haar mee op vakantie te nemen naar Bulgarije. Ze bezocht haar thuis, om haar moeder te verzekeren van haar goede bedoelingen. Maar die vakantie kwam er nooit. In plaats daarvan werd Olga tegen haar zin naar Roemenië vervoerd. Daar moest ze werken. Zonder loon. En zonder mogelijkheid om te ontsnappen.

Maandenlang moesten Eve en Olga zwaar lichamelijk werk doen. Zo moesten ze schoonmaken, koken en zieke ouderen verzorgen. Vaak werden ze uitgescholden en bedreigd. De vrouwen kregen weinig te eten. Hun paspoorten, reisdocumenten en bankpasjes werden in beslag genomen.

"We zaten de hele dag opgesloten,” herinnert Eve zich. “Alleen ’s avonds liet Alla ons vijf minuten buiten roken en dan moesten we weer naar binnen. Maar ze hield ons de hele tijd in de gaten vanaf het balkon, zodat we niet zouden ontsnappen."

Na een paar maanden van uitbuiting en mishandeling, wisten Olga en Eve toch te ontsnappen. Ze zochten hulp bij de lokale autoriteiten in Roemenië, die ze doorverwezen naar IJM.

Karolina, IJM Protection Officer in Roemenië, was de eerste die de vrouwen ontmoette. “Het was erg laat,” herinnert ze zich. “Beide vrouwen waren extreem moe en behoorlijk gestrest. Ik had het gevoel dat ze allebei gedesoriënteerd waren - geen van beiden wist waar ze precies waren."

IJM bood ze veilige huisvesting, medische zorg en psychosociale hulp. Ook hielpen IJM-medewerkers de vrouwen om te getuigen bij de Roemeense autoriteiten en ondersteunden met vertaling. Toen Eve en Olga veilig naar huis konden terugkeren, begeleidde het IJM-team hen naar de grens en regelde een veilige reis naar huis, in samenwerking met de Oekraïense autoriteiten. Tenslotte zorgde IJM ervoor dat de sociale voorzieningen die de vrouwen nodig hadden in Oekraïne door zouden gaan.

Karolina: "De vrouwen waren ontzettend blij en opgewonden om terug naar huis te gaan, want die maanden waren de langste die ze ooit van hun familie en huis waren weggeweest. Hun terugkeer was een belangrijk moment - ze konden een nieuw leven beginnen. Ze hoefden niet langer bang te zijn.”

Nadat ze voldoende bewijs hadden verzameld, hebben de autoriteiten Alla gearresteerd op verdenking van mensenhandel voor uitbuiting. Dit nieuws bracht enorme rust voor Olga en Eva, omdat ze wisten dat de dader hen niet opnieuw kon uitbuiten. De verdachte zit momenteel in een tijdelijk detentiecentrum en kan vijf tot twaalf jaar gevangenisstraf krijgen.

Door de oorlog in Oekraïne zien mensenhandelaren hun kans schoon. Ze maken misbruik van de zweer kwetsbare positie van Oekraïne burgers en vluchtelingen en proberen hen in de val te lokken en uit te buiten.

In de twee jaar na de Russische invasie in Oekraïne (van februari 2022 tot juli 2024) bood IJM directe ondersteuning aan 3.680 Oekraïense vluchtelingen om hun veiligheid, juridische bescherming, mentaal welzijn, psychosociale steun en economische zelfredzaamheid te waarborgen. Door gebruik te maken van onze kennis en ons netwerk fungeert IJM als brug tussen vluchtelingen, de overheid en dienstverleners in de gemeenschap.

In 2023 is IJM zich gaan richten op het trainen en toerusten van hulpverleners om de signalen van mensenhandel te herkennen gevallen van mensenhandel op de juiste wijze door te verwijzen naar de autoriteiten. IJM werkt ook samen met maatschappelijke organisaties en de overheid om vluchtelingen uit te rusten en voor te lichten over de gevaren van mensenhandel. Daarnaast heeft IJM Oekraïense vluchtelingen geholpen bij het verkrijgen van een legale status in Roemenië, zodat ze werk en uitkeringen kunnen zoeken die hen kunnen beschermen tegen uitbuiting.

Ken je iemand die zich in een gevaarlijke situatie bevindt of risico loopt op arbeidsuitbuiting of mensenhandel, aarzel dan niet en vraag om hulp en bel deze noodnummers (In Europa):
112 - Europees noodnummer (in elk Europees land)
116 000 – Europees meldpunt voor vermiste kinderen

*Om veiligheidsredenen gebruiken we een schuilnaam.